Kensington, Filadelfia: Ground Zero kryzysu
“Jeśli wyszukasz filmy o najgorszym z epidemii opioidów, zobaczysz ‘zombie’ z Kensington” – pisze Guillermo Santos, który dorastał w tej dzielnicy. “Ludzie wydają się zasypiać na stojąco, pozostając pod mostami i w pobliżu stacji metra. Chwieją się z igłami wciąż w ramionach lub garbią się w bólach odstawienia, czasami nieruchomi w środku ulicy, próbując pozostać w pozycji stojącej.”
W tych filmach można zobaczyć dom, w którym dorastał Santos. W grudniu 2021 roku jego ojciec został zabity przez śmiertelny koktajl heroiny i fentanylu po całożyciowym uzależnieniu.
Liczby, które szokują
Rekordowe statystyki śmierci
W 2021 roku, po latach społecznego zaniedbania i zaprzeczania wokół problemu, liczba zgonów związanych z przedawkowaniem w USA osiągnęła ponad 100 000, największą, jaką kiedykolwiek była.
Ogólnie, zgony z przedawkowania narkotyków wzrosły z 2019 do 2022 roku, z 107 941 zgonami z przedawkowania narkotyków zgłoszonymi w 2022 roku. Zgony z przedawkowania spadły do 105 007 w 2023 roku.
Fentanyl: Główny zabójca
Szacowane zgony z przedawkowania opioidów wzrosły do 75 673 w 12-miesięcznym okresie kończącym się w kwietniu 2021 roku, w górę z 56 064 rok wcześniej. Zgony z przedawkowania syntetycznych opioidów (głównie fentanyl) i psychostymulantów, takich jak metamfetamina, również wzrosły.
Filadelfia: Epicentrum kryzysu
Lokalne statystyki
W 2022 roku Filadelfia zarejestrowała ponad 1400 zgonów z przedawkowania. Ponad 80% zgonów z przedawkowania zarejestrowanych w 2022 roku dotyczyło opioidów, praktycznie zawsze fentanylu. Stymulanty, takie jak kokaina, zostały wykryte w ponad 70% zgonów z przedawkowania.
Według danych 81% zgonów z przedawkowania w 2020 roku w Filadelfii obejmowało fentanyl, który również jest coraz częściej znajdowany w wielu innych narkotykach, w tym stymulantach (kokaina i metamfetamina), podrabianych tabletkach różnych klas i innych.
Demograficzne zmiany
Między 2018 a 2022 rokiem zgony z przedawkowania opioidów i stymulantów wśród czarnoskórych osób wzrosły ponad dwukrotnie (146%), podczas gdy zgony z przedawkowania tylko stymulantów wzrosły o znacznie skromniejszą kwotę (64%).
“Zombie Drug”: Xylazine komplikuje kryzys
Nowa groźba
Miasto Filadelfia stało się epicentrum narkotyków zjadających ciało, z domieszką środka usypiającego dla zwierząt. Według władz ślady ksylazyny, potężnego środka uspokajającego dla zwierząt, znaleziono w prawie 19% śmiertelnych przedawkowań opioidów w mieście w 2021 roku.
Ksylazyna została znaleziona w 34% wszystkich zgonów z przedawkowania. Praktycznie każda śmierć, w której znaleziono ksylazynę, dotyczyła również fentanylu.
Skutki fizyczne
Ksylazyna jest środkiem uspokajającym i może prowadzić do spadku tętna i problemów z oddychaniem u ludzi. Powoduje również poważne owrzodzenia skóry, które mogą prowadzić do infekcji i gnicia skóry.
“To złe, ale co zrobisz, gdy jesteś uzależniony?” – mówi Martin, użytkownik narkotyków, AFP.
Droga fentanylu: Od Chin do amerykańskich ulic
Chińskie prekursory
Zmiana w kwalifikowalności de minimis doprowadziła do szybkiego wzrostu paczek pochodzących z Chin, w tym tych zawierających fentanyl. Zgony z fentanylu w 2016 roku wzrosły o 540 procent w Stanach Zjednoczonych od 2013 roku.
Kartele meksykańskie
Łatwo dostępny fentanyl zabił 70 000 osób w samym 2021 roku. Heroina z domieszką fentanylu stała się dużym problemem dla dużych miast, w tym Filadelfii, Detroit i Chicago.
Odpowiedź miasta: Walka z kryzysem
Dystrybucja naloksonu
W 2022 roku Philadelphia Department of Public Health rozdał 54 036 dawek naloksonu społecznościom i zainstalował pierwszą wieżę Naloxone Near Me, automat vendingowy 24/7, który wydaje darmowy nalokson mieszkańcom w zachodniej Filadelfii.
Mobilne leczenie
DBHIDS pilotował pierwszą licencjonowaną mobilną furgonetkę do opieki nad ranami w Pensylwanii w odpowiedzi na ksylazynę i leczył 1254 pacjentów z poważnymi ranami, częstą barierą w dostępie do leczenia i mieszkań.
Młodzi Amerykanie: Przełom w trendzie
Dramatyczny spadek
Zgony narkotykowe wśród osób w USA poniżej 35 roku życia spadają. Zgony narkotykowe w USA spadły o około 40% w zeszłym roku wśród osób poniżej 35 roku życia. To mile widziana zmiana dla rodzin i społeczności zdewastowanych przez fentanyl.
Powody optymizmu
Według Dasgupty z University of North Carolina, lata dewastacji spowodowanej przez fentanyl i inne opioidy mogą oznaczać, że więcej osób w wieku nastoletnim i dwudziestokilkuletnim wybiera eksperymenty z mniej ryzykownymi narkotykami.
“Alkohol i opioidy są na aucie z Gen Z, a zamiast tego widzimy [przesunięcie do] konopi i psychodelików, a te są z natury bezpieczniejszymi narkotykami” – powiedział.
Polityczna odpowiedź: Dekady zaniedbania
Era Obamy
W 2011 roku administracja Obamy zaczęła zajmować się kryzysem, a w 2016 roku prezydent Barack Obama autoryzował miliony dolarów finansowania na badania i leczenie opioidów.
Era Trumpa
W lipcu 2017 roku uzależnienie od opioidów zostało wymienione jako “największy kryzys Food and Drug Administration”, a następnie prezydent Donald Trump ogłosił kryzys opioidowy “stanem wyjątkowym”.
SUPPORT Act
The Substance Use-Disorder Prevention that Promotes Opioid Recovery and Treatment for Patients and Communities Act został wprowadzony przez Izbę Reprezentantów USA 22 czerwca 2018 roku. Prezydent Donald Trump podpisał pakiet 28 października 2018 roku.
Ekonomiczne rozliczenie: Kto płaci cenę?
Ugody farmaceutyczne
W lipcu 2019 roku angielska międzynarodowa korporacja dóbr konsumpcyjnych Reckitt Benckiser, rodzic amerykańskiej firmy farmaceutycznej Indivior, zgodziła się zapłacić 1,4 miliarda dolarów Departamentowi Sprawiedliwości USA i Federalnej Komisji Handlu.
Fundusze z ugód opioidowych
Miasto Filadelfia zabezpieczyło swoją część ogólnokrajowych ugód opioidowych i otrzyma około 200 milionów dolarów na wsparcie szerokiego zakresu strategii reagowania kryzysowego w ciągu następnych 18 lat.
Kulturowe echo: Glamouryzacja tragedii
“Heroin chic” powraca
“Gdy ktoś blady, chudy, ładny i sławny się uzależnia, potępienie zmienia się w adorację i naśladownictwo” – pisze Santos. “Możesz argumentować, że estetyka ‘heroin chic’ narodziła się w tym samym mieście, co ja. Modelka Gia Carangi urodziła się w Filadelfii i tam też zmarła, z uzależnienia, tak jak mój ojciec.”
TikTok i Instagram
TikTok i Instagram Reels mają niekończące się strumienie ludzi przyjmujących ten wygląd. Migawki z tych imprez pokazują ich stojących nieruchomo w środku parkietu, zgarbieni nad swoimi telefonami jak zombie w odstawieniu.
Przyszłość: Niepewna droga naprzód
Zagrożenia dla postępu
Administracja Trumpa chce obciąć miliardy dolarów finansowania dla agencji naukowych i zdrowotnych reagujących na kryzys fentanylowy. Rząd federalny już przeszedł do zamrożenia lub zakończenia dotacji wspierających programy leczenia uzależnień i redukcji szkód.
Nadzieja na ulicach
Wielu ekspertów, aktywistów i pracowników opieki zdrowotnej pierwszej linii mówi, że na ulicach jest więcej nadziei. Rozprzestrzenianie się Narcan pomaga. Badacze badający narkotyki uliczne mówią, że fentanyl sprzedawany przez dealerów w USA jest mniej silny, mniej śmiertelny niż kiedyś był.
Wnioski: Ameryka na rozdrożu
Kryzys zdrowia publicznego
Epidemia przedawkowań w Filadelfii to nagły stan zdrowia publicznego. Uliczna podaż narkotyków Philly stała się bardziej silna i nieprzewidywalna, zwiększając ryzyko przedawkowania.
Systemowa porażka
Kryzys fentanylowy to nie tylko problem narkotykowy – to symptom głębszych problemów społecznych: nierówności, braku dostępu do opieki zdrowotnej, ekonomicznej rozpaczy i społecznej izolacji.
Droga do wyzdrowienia
Pozytywny trend wśród młodszych Amerykanów wyprzedza szersze ozdrowienie opioidowe w USA, które odnotowało o 27% mniej śmiertelnych przedawkowań we wszystkich grupach wiekowych w 2024 roku. Choć ta wiadomość jest obiecująca – około 15 000 mniej zgonów narkotykowych wśród młodych ludzi w USA w 2024 roku – naukowcy mówią, że utrzymanie postępu może być trudne.
Ameryka stoi na rozdrożu w swojej walce z kryzysem fentanylowym. Wybory dokonane teraz – o finansowaniu, leczeniu i podejściu do redukcji szkód – określą, czy ostatnie postępy są początkiem końca kryzysu, czy tylko chwilową przerwą w trwającej tragedii.